Bharatavani is a project with an objective of delivering knowledge in and about all the languages in India using multimedia (i.e., text, audio, video, images) formats through a portal (website)

Punjabi Encyclopaedic Dictionary of Theatre (Punjabi-English)

ਅ ਆ ਇ ਈ ਉ ਊ ਋ ਌ ਍ ਎ ਏ ਐ ਑ ਒ ਓ ਔ ਕ ਖ ਗ ਘ ਙ ਚ ਛ ਜ ਝ ਞ ਟ ਠ ਡ ਢ ਣ ਤ ਥ ਦ ਧ ਨ ਩ ਪ ਫ ਬ ਭ ਮ ਯ ਰ ਱ ਲ ਲ਼ ਴ ਵ ਸ਼ ਷ ਸ ਹ

ਚਿਤ੍ਰਾਤਮਿਕਤਾ

Picturisation)

ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਨਾਟਕ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਪੱਖ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵਾਂਗ ਨਾਟਕ ਦੇ ਪਾਤਰਾਂ ਨੂੰ ਅਰਥ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਕਾਰਜ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ| ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਕਲਪ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ| ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦੇ ਅਹਿਸਾਸ ਤੇ ਮੂਡ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਨਾਟਕ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਦੀ ਕਥਾ ਨੂੰ ਬਿਆਨਣ ਦਾ ਕਾਰਜ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸਿਰੇ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ| ਇਹ ਨਾਟਕ ਦੀ ਬਣਤਰ ਅਤੇ ਟੈਕਨੀਕ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨਿਰੀ ਪੁਰੀ ਟੈਕਨੀਕ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਸਿਰੇ ਨਹੀਂ ਚੜਦੀ| ਕਲਪਨਾ ਅਤੇ ਸਿਰਜਨਾ ਦਾ ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਨਿਹਿਤ ਅਜਿਹੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਟੇਜੀ ਬਿੰਬਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਉਘਾੜਨ ਲਈ ਨਾਟਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨਾਟਕੀ ਕਥਾ ਦੇ ਹਰੇਕ ਪਲ ਨੂੰ ਫ਼ੜਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ| ਅਜਿਹੇ ਪਲਾਂ ਨੂੰ ਅਰਥ ਭਰਪੂਰ ਬਨਾਉਣਾ ਹੀ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਦਾ ਮਕਸਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਮੰਚ ਉੱਤੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦਾ ਸਫ਼ਲ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਭਾਵੁਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ, ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਤੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ Tਸ ਭਾਵੁਕਤਾ ਨੂੰ ਉਸੇ ਸ਼ਿੱਦਤ ਨਾਲ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸੇ ਸੰਕਲਪ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ| ਇਸ ਲਈ ਨਾਟਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੂੰ ਨਾਟਕ ਦੀ, ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਆਂਤਰਿਕ ਜਗਤ ਦੀ, ਨਾਟ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਸੂਖ਼ਮ ਸੂਝ ਹੋਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਦ੍ਰਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਕੇ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਦੀ ਤਰਕੀਬ ਬਣਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ| ਨਾਟਕ ਦੀ ਸਫ਼ਲ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਚ੍ਰਿਤਾਤਮਿਕਤਾ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਅਹਿਮ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ| ਨਾਟਕੀ ਸਥਿਤੀਆਂ ਸਿਰਜਣ ਦੀ ਸੂਝ ਇਸ ਸੰਕਲਪ ਦਾ ਇੱਕ ਪੱਖ ਹੈ| (ਸਹਾਇਕ ਗ੍ਰੰਥ : - ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੇਠੀ : ਸਿਰਜਨਾਤਮਿਕ ਨਾਟਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ)

Transliterate :

ਚਾਨਣ ਚੱਕਰ

spot light

Transliterate :

ਚਿਤ੍ਰਾਤਮਿਕਤਾ

picturisation

Transliterate :

ਚੁਪ ਅਭਿਨੈ

pantomime

Transliterate :

ਚੋਰ ਦਰਵਾਜ਼ਾ

trapdoor

Transliterate :

<< First << Prev < 1 >> Last >>