logo
भारतवाणी
bharatavani  
logo
Knowledge through Indian Languages
Bharatavani

Kumbarike Vrutti Padakosha (Kannada-Kannada)

ತಿಗುರಿ ತಗಡು
(ನಾ)
ತಿಗುರಿಯ ಹಣೆಯ ಪೀಠದ ಮೇಲೆ ಅರಲನ್ನು ಬಡಿದು, ಅದನ್ನು ದುಂಡಗೆ ಮಾಡಲು ಆಚೆ ಈಚೆ ಅರಲನ್ನು ಸವಲ ತೆಗೆಯಲು ಬಳಸುವ ತಗಡಿನ ತುಂಡು.

ತಿಗುರಿ ಹಣೆ
(ನಾ)
ತಿಗರಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಲಾಕಾರವಾಗಿರುವ ಕಟ್ಟಿಗೆಯ ಪೀಠ. ಇದರ ಮೇಲೆ ಹದ ಮಾಡಿದ ಮಣ್ಣನ್ನು (ಅರಲನ್ನು) ಬಡಿದು ಮಡಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವರು.

ತಿಗುರಿ ಹೂಡು
(ಕ್ರಿ)
ತಿಗುರಿಯನ್ನು ಗೂಟಕ್ಕೆ ಹಾಕಿ ಅದನ್ನು ತಿರುಗಿಸಲು ಆರಂಭಿಸುವುದು.

ತೀಡು
(ಕ್ರಿ)
ಕೈಯಿಂದ ಮಡಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಕ್ರಿಯೆ, ಹದಮಾಡಿದ ಅರಲನ್ನು ಸುರುಳಿ ಮಾಡಿ, ಜಜ್ಜುವ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಜಜ್ಜಿ ನಂತರ ಅಚ್ಚಿನಲ್ಲಿಟ್ಟು ಒಂದು ಅರಿವೆ ಪಕಡಿಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಬೇಕಾದ ಪಾತ್ರೆ ಸಿದ್ಧವಾಗುವವರಿಗೆ ತೀಡುವ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ತೀಡುವುದು ಎನ್ನುವರು. ಹೀಗೆ ತೀಡಿದ ಪಾತ್ರೆಗೆ ಬೋಸಿ ಎನ್ನುವರು. ಇದಕ್ಕೆ ಕಂಠ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕುಂಬಾರಗಿತ್ತಿಯರು ಚಿಕ್ಕ, ಚಿಕ್ಕ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಕೈಯಿಂದ ತೀಡಿ ಸಿದ್ಧಗೊಳಿಸುವರು.

ತುಳಿ
(ಕ್ರಿ)
ಸ್ವಚ್ಛ ಮಾಡಿದ ಮಣ್ಣಿಗೆ ನೀರನ್ನು ಹಾಕಿ ಕೆಲ ಘಂಟೆಗಳವರೆಗೆ ನೆನೆಯಲು ಬಿಟ್ಟು ಅದು ನೆನೆದ ಮೇಲೆ ಅದನ್ನು ಕಾಲಿನಿಂದ ತುಳಿದು ಹದ ಮಾಡಿ ಒಂದೆಡೆ ಒಟ್ಟುವರು.

ತೆರೆ ಎತ್ತು
(ಕ್ರಿ)
ತಿಗುರಿಯ ಹಣೆಗೆ ಹಾಕಿದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಮಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಮೇಲೆತ್ತುವ ಕ್ರಿಯೆ.

ತೆರೆಬಡಿ
(ಕ್ರಿ)
ತಿಗುರಿಯ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಅರಲನ್ನು ಒಟ್ಟುವುದು. ತಿಗುರಿಯನ್ನು ಹೂಡಿದ ಮೇಲೆ ಅದನ್ನು ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಕೈಯಿಂದ ತಿರುಗಿಸುತ್ತ, ಹಿಡಿ, ಹಿಡಿ, ಅರಲನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಅದರ ಹಣೆಯ ಮೇಲೆ ಬಡಿದು ಅರಲನ್ನು ಒಟ್ಟುವ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ತೆರೆ ಬಡೆಯುವುದು ಎನ್ನುವರು.

ತೋಯಿಸಿದ ಅರಿವೆ ಕೊರಡು
(ನಾ)
ಹಸಿಬಟ್ಟೆಯುಳ್ಳ ಮರದ ಹಲಗೆ, ಸೊಳದಿಂದ ಮಡಕೆ ತಟ್ಟುವಾಗ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸೊಳವನ್ನು ಹಸಿಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಹಸಿಬಟ್ಟೆಯುಳ್ಳ ಮರದ ಹಲಗೆ. ಇದು ಸುಮಾರು 15 ಸೆಂ.ಮೀ. ದಪ್ಪವಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದ 10 ಸೆಂ. ಮೀ. ಅಗಲ 8 ಸೆಂ. ಮೀ. ದಪ್ಪವಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಎರಡು ಮೂರು ಮಡಿಕೆ ಮಾಡಿ ತೋಯಿಸಿದ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ಇಟ್ಟಿರುತ್ತಾರೆ.


logo