logo
भारतवाणी
bharatavani  
logo
Knowledge through Indian Languages
Bharatavani

Bharatiya Bhasha Kosh (Multilingual, Devanagari Script)

हँसना
हिंदी :मुख-मुद्रा द्‍वारा प्रसन्‍नता प्रकट करना
संस्कृत :हस्
पंजाबी :हस्सणा
उर्दू :हंसना
कश्मीरी :असुन
सिंधी :खिलणु
मराठी :हंसणें
गुजराती :हसवुं, दाँत काढवा
कोंकणी :हांसप
नेपाली :हाँस्‍नु, खुसी हुनु, दङ्ग पर्नु
बंगला :हासा
असमिया :हँहा, हाँङि मार
मणिपुरी :नोक्पा
ओड़िआ :हसिबा
तेलुगु :नव्वुट
तमिल :चिरिक्‍क
मलयालम :चिरिक्‍कुक
कन्नड :नगुवुदु

हँसना
हिंदी :दिल्लगी, मजाक या परिहास करना
संस्कृत :परि हस्
पंजाबी :हस्सणा
उर्दू :दिल्लगी
कश्मीरी :NA
सिंधी :दिल्लगी करणु
मराठी :थट्‍टा करणें, चेष्‍टा करणें
गुजराती :हांसी करवी
कोंकणी :मसकरी करप
नेपाली :जिस्क॒नु, हँस्सी-दिल्लगी गर्नु, गिजिनु
बंगला :परिहास,, हासि-ठाट्‍टा
असमिया :हाँहि, हँहाकार्य, तामचा कर
मणिपुरी :नोक्‍नबा, फागी
ओड़िआ :मजाकरिबा, परिहास-करिबा, उपहास करिबा
तेलुगु :परिहसिंचुट
तमिल :परिहसिक्‍क, केलि सेय्य
मलयालम :परिहसिक्कुक
कन्नड :हास्यमाडुवुजु

हँसमुख
हिंदी :जिसका मुख सदा हँसता हुआ-सा रहता हो, विनोदी
संस्कृत :हसन्मुख
पंजाबी :हसन्मुख
उर्दू :हंसमुख (ख़ंदापेशानी)
कश्मीरी :असवुन
सिंधी :हसमुख, खिलिणो
मराठी :हसरा
गुजराती :हसमुखुं, हसता मुखवाळुं, आनंदी
कोंकणी :हांसयारें
नेपाली :हँसमुख, ठट्यौलो, विनोदी, हँस्यौलो
बंगला :हासिमुख, बिनोद, बिनोदकारी
असमिया :हाँहिमूखीया, फुर्तिबाज
मणिपुरी :नोक्‍कन्बा
ओड़िआ :हसमुख, बिनोदनकारी, आनंद
तेलुगु :नव्वुमुखमु, नगुमोमु
तमिल :चिरित्‍तमुग-मुडैय
मलयालम :प्रसन्‍नन्
कन्नड :नगुमुख

हँसली
हिंदी :गले के नीचे और छाती के ऊपर की धनुषाकार हड्‍डी
संस्कृत :जत्रुकम्
पंजाबी :हसली
उर्दू :हंसली
कश्मीरी :अहरन
सिंधी :हँसली
मराठी :गळ्‍याचे हाड
गुजराती :हांसडी
कोंकणी :गळ्या हाड
नेपाली :हँसली, कण्ठहाड
बंगला :कंठा
असमिया :गला-हार
मणिपुरी :ङक्‍का थबाक् का ताइनबगी शरू
ओड़िआ :धनुहाड़ (गलार)
तेलुगु :मेडनरमु
तमिल :तोळ्पट्‍टै ऐलुंबु
मलयालम :अक्षकास्ति
कन्नड :कुत्‍तिगेय ऐलुबु

हँसली
हिंदी :स्‍त्रियों का एक चंद्राकार गहना
संस्कृत :ग्रीवास्थिम्
पंजाबी :हसली
उर्दू :NA
कश्मीरी :तौलसी, न्येकुलिस
सिंधी :गले जो हारु
मराठी :गऴयातला एक अलंकार
गुजराती :गळानुं एकु घरेणुं
कोंकणी :गठ्‍ठसरी
नेपाली :हँसुली
बंगला :हाँसुलि, कंठहार
असमिया :गलपता
मणिपुरी :नेक्लेस
ओड़िआ :कंठ बा, गला हाड़, हंसुली, कंठ हार
तेलुगु :हारमु, कंटे
तमिल :अड्‍डिगै
मलयालम :अड्‍डियल् नेक्लेस्
कन्नड :कंठाभरण

हँसी
हिंदी :हँसने की क्रिया, ध्वनि या भाव
संस्कृत :हास:
पंजाबी :हासा
उर्दू :हँसी
कश्मीरी :असुन, मज़ाख
सिंधी :खिल, हँसी
मराठी :हसूं, हास्य
गुजराती :हास्य, हसी, हास
कोंकणी :हांसप
नेपाली :हाँसो, हँस्सी
बंगला :हासि
असमिया :हाँहियार, हँहाकार्य
मणिपुरी :नोक्पा
ओड़िआ :हस
तेलुगु :नव्वु
तमिल :चिरिप्पु
मलयालम :चिरि
कन्नड :नगु

हँसी
हिंदी :परिहास, दिल्लगी, मज़ाक, ठट्‍ठा
संस्कृत :परिहास:
पंजाबी :हासा
उर्दू :NA
कश्मीरी :असुन, मज़ाख
सिंधी :NA
मराठी :थट्‍टा, चेष्‍टा
गुजराती :हंसी, मज़ाक, मश्करी
कोंकणी :मसकरी
नेपाली :परिहास, दिल्लगी, ख्यालठट्‍टा
बंगला :परिहास, हासि ठाट्‍टा
असमिया :हाँहि-घेमालि, ठाट्‍टा-मस्करा
मणिपुरी :नोक्‍नबा
ओड़िआ :परिहास, मज़ा, थटा
तेलुगु :परिहासमु
तमिल :परिहासम्, केलि
मलयालम :परिहासम्
कन्नड :हास्य, गेलि

हकलाना
हिंदी :अटक-अटक कर बोलना
संस्कृत :स्खलितं √वद्
पंजाबी :थथलाउणा
उर्दू :हकलाना
कश्मीरी :अडुकजर
सिंधी :बा॒ताइणु, बि॒त बि॒त करणु
मराठी :तोतरे बोलणें
गुजराती :तोतडावुं
कोंकणी :चोंचरे उलोवप
नेपाली :भकभकाउनु
बंगला :तोतलानो
असमिया :खोना, खोनाइ, खोनाइ-कथा क
मणिपुरी :मरै लोंबा, स्टैमरिग
ओड़िआ :खनेइ-खनेइ-कहिबा, रहिरहि कहिबा, तोतला कथा, अस्पष्‍ट-भाबरे कहिबा
तेलुगु :नत्‍तिगा माटाडुट
तमिल :तिक्‍किप्पेश
मलयालम :विक्कुक
कन्नड :उग्गुवुदु, बिक्कुवुदु

हटना
हिंदी :एक जगह से चल कर, खिसक कर या सरक कर दूसरी जगह जाना
संस्कृत :दूरं √गम्, अप √सृ, परि √हृ, वि+अति √गम्
पंजाबी :हटणा
उर्दू :हटना
कश्मीरी :हटुन, दूर रोजुन, पथ-फेंरुन, नेरुन
सिंधी :हटणु, टरणु
मराठी :हटणें, सरकणें बाजूला होणें टळणें
गुजराती :दूर खसवुं, खसी जवुं, टाळवुं
कोंकणी :सरकप, कडसरप, टळप
नेपाली :हट्‍नु, यताउति सर्नु, छुटिनु, अलिग्गिनु, पन्छिनु, टर्नु, स्थगित हुनु
बंगला :सरा, सोरे जाओया, बिमुख हओया, स्थगित हओया, मुलतबि राखा
असमिया :आँतर, दूर-ह, पिच-होँहुक, बिमुख ह, स्थगित ह
मणिपुरी :हंदोक्पा, थैथोक्पा
ओड़िआ :हटिबा, दूरेइ जिबा पघघुंचा देबा, हटिजिबा, विमुख हेबा, स्थगित हेबा, बंद करिबा, टालिबा
तेलुगु :तोलगुट, तोलगि पोवुट
तमिल :नगर्न्दु पोग, पिन्वांग, निन्‍रु पोग
मलयालम :मारुक पिंतिरियुक, ओऴिवाकुक
कन्नड :सरियुवुद, जरुगुवुदु

हड़ताल
हिंदी :विरोध प्रकट करने के लिए काम बंद करना
संस्कृत :कर्मविराम
पंजाबी :हड़ताल
उर्दू :हड़ताल (स्ट्राइक)
कश्मीरी :हरताल, तंबु
सिंधी :हड़ताल, हटताड़
मराठी :हरताळ
गुजराती :हडताल (ळ)
कोंकणी :हडताठ्‍ठ, हडताल
नेपाली :हडताल, हरताल
बंगला :धर्मघट, हरताल, बंध्
असमिया :हरताल, धर्मघट, बंधा, बिक्षोभ-प्रदर्शन
मणिपुरी :अवाबा, अशाओबा, पेंदबा, फोङ्‍दोक्पा हौबा इहौ, स्ट्राइक
ओड़िआ :हरताल, धर्मधट, बंद
तेलुगु :सम्मे
तमिल :वेलैनिरुत्‍तम, कडैयडैप्पु
मलयालम :हर्त्‍ताल्, पणिमुटक्कु
कन्नड :मुष्कर


logo