logo
भारतवाणी
bharatavani  
logo
Knowledge through Indian Languages
Bharatavani

Janapada Vastukosha (Kannada)

ಜಂತಕುಂಟೆ
ಒಕ್ಕುಲು ಮಾಡುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭತ್ತ, ರಾಗಿ, ಜೋಳ, ಸಜ್ಜೆ ಮುಂತಾದುವುಗಳ ಕಾಳುಗಳು ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಬಳಿಕ ಉಳಿಯುವ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ತೆನೆಯ ಅವಶೇಷ (ಕಂಕಿ)ಗಳನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ತೆಗೆಯಲು ಬಳಸುವ ಸಾಧನ. ಇದರ ದಿಂಡಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಲ್ಲಿನಾಕಾರದ ನಾಲ್ಕು ಅಥವಾ ಆರು ರಚನೆಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ಈಸನ್ನೂ ಜೋಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಂತುಕುಂಟೆಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಹುಲ್ಲು ಮತ್ತು ಕಂಕಿಯ ರಾಶಿಯನ್ನು ಆ ಬಳಿಕ ಅಲ್ಲಿಂದ ಸ್ಥಳಾಂತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೊಲದ ಮಡಿ ಗಳನ್ನು ಸಮತಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೂ ಜಂತುಕುಂಟೆಯು ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಜಂತಕುಂಟೆಯನ್ನು ಮರದಿಂದ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇತ್ತೀಚಿಗೆ ಕಬ್ಬಿಣದ ಜಂತಕುಂಟೆಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿವೆ.

ಜತಿಗೆ/ಪಟಗಾಣಿ
ಎತ್ತುಗಳ ಕೊರಳಿಗೆ ಕಟ್ಟುವ ಸಾಧನ. ಗಾಡಿಗೆ/ಉಳುಮೆಗೆ ಹೂಡಿದ ಎತ್ತುಗಳ ಕೊರಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಿದ ನೊಗದ ಹಗ್ಗವು ಘರ್ಷಿಸಿ ಕೊರಳಿಗೆ ಗಾಯವಾಗಬಾರದೆಂಬ ಮತ್ತು ನೊಗದಿಂದ ಎತ್ತುಗಳು ಹೊರಕ್ಕೆ ಸರಿಯಬಾದರೆಂಬ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಇವನ್ನು ಕಟ್ಟುತ್ತಾರೆ. ಇವು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ಏಳರಿಂದ ಎಂಟು ಇಂಚುಗಳಷ್ಟು ಅಗಲವಾಗಿದ್ದು ಸುಮಾರು ಇಪ್ಪತ್ತರಿಂದ ಇಪ್ಪತ್ತನಾಲ್ಕು ಇಂಚು ಉದ್ದವಿರುತ್ತವೆ. ಸರಳವಾದ ಚರ್ಮದ ಪಟ್ಟಿಗಳಿಂದ ತೊಡಗಿ ವಿಶೇಷ ವಿನ್ಯಾಸಗಳಿಂದಲೂ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಹೆಣೆಗೆಗಳಿಂದಲೂ ಕೂಡಿದ ಜತೆಗೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಮದಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜತಿಗೆಗಳನ್ನು ಚರ್ಮ, ನೂಲು, ಬೂತಾಳೆ/ಕತ್ತಾಳೆ ಪಟ್ಟಿ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜತಿಗೆಯ ಎರಡು ಕೊನೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ರಂಧ್ರ ಮಾಡಿ ಹಗ್ಗಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿ ಎತ್ತುಗಳ ಕೊರಳುಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಜರಿ ಪಟಗ
ಹಬ್ಬ, ಜಾತ್ರೆ, ಮದುವೆ ಮುಂತಾದ ಶುಭಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಪುರುಷರು ತಲೆಗೆ ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ ವಸ್ತ್ರ. ಈ ಪಟಗವನ್ನು ಮನೆಯ ಹಿರಿಯ ಗ್ರಾಮದ ಮುಖಂಡರು ಸುತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ರಮ ಹೆಚ್ಚು ರೂಢಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದು ಪ್ರತಿಷ್ಠೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇದು ಸುಮಾರು ಎರಡು ಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಒಂದೂವರೆ ಮೀಟರ್ ಅಗಲವಿದ್ದು, ಆಯತಾಕಾರದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ರೇಷ್ಮೆ ನೂಲಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜನರು ತಮ್ಮ ಆರ್ಥಿಕತೆಗನುಗುಣವಾಗಿ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ರುಮಾಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪಟಗವನ್ನು ನೇಕಾರರು ಹೆಣೆಯುತ್ತಾರೆ.


logo